Reakcja zapalna to jeden z najczęstszych objawów szeroko pojętego procesu chorobowego. Obecność stanu zapalnego stanowi istotną wskazówkę, że organizm potrzebuje pomocy. Jednak przed zastosowaniem leków warto pomyśleć o skorzystaniu z naturalnych sposobów. Które zioła mają działanie przeciwzapalne?
Stan zapalny – najistotniejsze informacje
Mianem stanu zapalnego określa się proces zachodzący w unaczynionej tkance, który jest wywoływany przez rozmaite czynniki:
- biologiczne np. infekcja bakteryjna
- chemiczne np. składniki preparatów kosmetycznych
- fizyczne np. wysoka temperatura, promieniowanie słoneczne
Obecność takiego czynnika sprawia, że organizm uwalnia tzw. mediatory stanu zapalnego. Ich zadaniem jest przeciwdziałanie patologicznym następstwom jego oddziaływania i przywrócenie dotychczasowej homeostazy. Objawy stanu zapalnego to przeważnie wzrost przekrwienia tkanek, tkliwość, miejscowe podwyższenie temperatury, obrzęk, zaczerwienienie, dolegliwości bólowe.
Czy zioła mogą mieć działanie przeciwzapalne?
Rośliny stanowią bogatą zawartość rozmaitych składników aktywnych, które znajdują zastosowanie w redukcji zmian zapalnych i niwelowaniu niedogodności spowodowanych chorobotwórczym czynnikiem. Wśród wspomnianych komponentów należy wymienić m.in. alkaloidy, fenolokwasy, flawonoidy, glikozydy, kanabinoidy, olejki lotne, polisacharydy czy związki terpenowe. Użycie ziół jest także ściśle związane z lokalizacją stanu zapalnego – dzięki właściwie przygotowanej fitoterapii można w efektywny sposób odzyskać w organizmie utraconą równowagę.
Przykładowe zastosowanie ziół przeciwzapalnych
- Ból gardła – tymianek, prawoślaz, babka lancetowata
- Hemoroidy – kora dębu, krwawnik, oczar wirginijski
- Miażdżyca i problemy z krążeniem – arnika, głóg, jemioła
- Infekcje układu oddechowego – czarnuszka, czarny bez, czosnek
- Problemy skórne (np. trądzik, alergie) – łopian, rumianek, rozmaryn
- Choroby zapalne jelit i żołądka – krwawnik, nagietek, kłącze pięcornika
- Stawy, więzadła, ścięgna – ostryż długi (kurkuma), kadzidłowiec indyjski, żywokost
- Oparzenia skórne i trudno gojące się rany – lępieżnik różowy, mirra, tasznik pospolity
- Problemy z pęcherzem i układem moczowym – pokrzywa, mącznica lekarska, mniszek lekarski
Jak stosować zioła przeciwzapalne?
Stosowanie ziół jest tak naprawdę uwarunkowane miejscem zmian zapalnych i samym problemem. W przypadku hemoroidów polecane są okłady lub kąpiele nasiadowe z dodatkiem ziół. Gdy przyczyną stanu zapalnego są infekcje układu oddechowego, to wówczas zioła mogą posłużyć jako napar do inhalacji. Przy problemach skórnych można zastosować napar do przemywania ran, a przy dolegliwościach wewnętrznych (np. miażdżycy) poleca się doustne użycie ziół np. w formie nalewek czy suplementów diety w postaci kapsułek lub tabletek. Decydując się na zakup suplementu diety, należy sięgać po preparaty zawierające standaryzowany ekstrakt – w ten sposób produkt dostarczy cenne składniki aktywne, które determinują korzystne działanie rośliny.
W przypadku ziół należy pamiętać o innej istotnej kwestii, a mianowicie o potencjalnym ryzyku występowania interakcji lekowych. Dlatego osoby chorujące przewlekłe bądź w trakcie farmakoterapii powinny bezwzględnie skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą o możliwości użycia ziół – istnieje bowiem duże prawdopodobieństwo, że interakcja spowoduje poważne zagrożenie dla zdrowia bądź życia np. nasilając ryzyko występowania skutków ubocznych czy zmniejszając właściwości terapeutyczne leku.
Bibliografia:
- Muluye RA., Bian Y., Alemu PN. „Anti-inflammatory and antimicrobial effects of heat-clearing Chinese herbs: a current view.” Jourlan of traditional and complementary medicine 2014, 4(2): 93-98.
- Mueller M., Hobiger S., Jungbauer A. „Anti-inflammatory activity of extracts from fruits, herbs, and spices.” Food chemistry 2010, 122(4): 987-996.
- Sen S., et al. „Aalgesic and anti-inflammatory herbs: a potential source of modern medicine.” International Journal of Pharmaceutical Sciences and Research 2010, 1(11): 32-44.
