Stan zapalny dziąseł – przyczyny?
W przeważającej liczbie przypadków problem zmian zapalnych dziąseł jest podyktowany niewłaściwą higieną jamy ustnej lub zbyt rzadkim myciem zębów. Efektem tego jest zaleganie resztek spożywanego pokarmu w przestrzeniach międzyzębowych, co potęguje rozwój bakteryjnej płytki zębowej. Płytka nazębna, zwana potocznie osadem zębnym, to nic innego jak połączenie węglowodanów i bakteryjnych mikroorganizmów – część z nich jest naturalnym elementem mikrobiomu jamy ustnej, inne przejawiają charakter próchnicotwórczy. Nadmierne pokłady płytki i jej długotrwałe zaleganie wywołują rozwój infekcji bakteryjnej, której jedną z pierwszych oznak jest zmiana zapalna dziąseł. Ponadto warto dodać, że pod terminem niewłaściwej higieny jamy ustnej kryje się także zbyt częste i silne szczotkowanie, co może spowodować podrażnienie i mechaniczne uszkodzenie tanek w dziąsłach.
Nie jest to jedyna przyczyna występowania stanu zapalnego w obrębie dziąseł. Innymi i równie częstymi czynnikami potęgującymi ryzyko zapalenia są niedobory witamin i minerałów (np. witamin C i D, fluoru, fosforu, magnezu czy wapnia), stosowanie niektórych leków (np. wziewnych glikokortykosteroidów na astmę, doustnej antykoncepcji hormonalnej, antybiotyków), palenie papierosów, problemy hormonalne czy cukrzyca.
Zapalenie dziąseł a leki – co warto stosować?
W przypadku zaawansowanych zmian zapalnych i silnej infekcji bakteryjnej może okazać się, że niezbędne jest użycie antybiotyków. O tej decyzji decyduje stomatolog, który podczas wizyty w gabinecie oceni stan uzębienia i występujące niedogodności. Gdy pojawiają się ropnie przyzębia lub chory boryka się z tzw. agresywnym zapaleniem przyzębia, to wówczas dentyści mogą zalecić kurację amoksycyliną lub doksycyliną w połączeniu z metronidazolem.
Znacznie częściej rekomendowane są wyroby medyczne w formie płynów do płukania jamy ustnej lub żeli do miejscowej aplikacji na zmienione chorobowo dziąsła. Zawarte w nich składniki mają za zadanie ograniczyć powstawanie stanów zapalnych i owrzodzeń, przyśpieszyć proces regeneracji uszkodzonego nabłonka, ograniczać dolegliwości bólowe, przeciwdziałać podrażnieniom i gwarantować dodatkową ochronę przed bakteryjnym biofilmem. Przykładowe komponenty tego typu wyrobów medycznych to:
- benzokaina,
- salicylan choliny,
- chlorek cetalkinowy,
- utlenione trójglicerydy – glyceroloxidtrester,
- chlorowodorek estru etylowego lauroiloargininy,
- ekstrakty roślinne i olejki eteryczne m.in. rumianek, tatarak, arnika, szałwia, tymianek.
Niemniej jednak wspomniane preparaty stanowią jedynie formę leczenia objawowego. Zarówno antybiotyki, jak i wyroby medyczne są dodatkiem do mechanoterapii – mowa tu o zabiegu stomatologicznej higienizacji. Profesjonalne oczyszczanie jamy ustnej z płytki nazębnej i kamienia, zwane skalingiem, jest najskuteczniejszym sposobem na przeciwdziałanie zmianom zapalnym dziąseł. Oprócz tego dużą rolę odgrywa indywidualna higiena. Dlatego po przeprowadzonym czyszczeniu niezbędne jest wprowadzenie rutynowego szczotkowania i nitkowania zębów, które należy uzupełnić płukankami. Higienizację poleca się przeprowadzać co 6 miesięcy.
Bibliografia:
- Jałoza D., Kamińska-Jałoza M. „Fitoterapia stanów zapalnych błony śluzowej jamy ustnej.” Herbalism 2015, 1(1): 76-83.
- Jóźwik M., Kopański Z. „Choroby przyzębia.” Journal of Clinical Healthcare 2014, 1: 30-34.
- Pasich E., et al. „Mechanizm i czynniki ryzyka powstawania biofilmu bakteryjnego jamy ustnej.” Postępy Higieny i Medycyna Doświadczalna 2013, 67: 736-741.
- Czernium MR. „Przewlekły stan zapalny tkanek przyzębia w obrębie szczęki jako potencjalne ognisko infekcji – opis przypadku. Część I.” Kardiologia po Dyplomie 2009, 8(9): 98-102.