Stan zapalny w obrębie stawów może mieć charakter ostry, co stanowi rezultat przebytej kontuzji, lub przewlekły i przeważnie jest związany z problemami dotyczącymi układu odpornościowego. W obu przypadkach zapalenie stawów prowadzi do dyskomfortu i wielu trudności w codziennym funkcjonowaniu. Jakie leki warto stosować w przypadku choroby zapalnej stawów?

Leki bez recepty na zapalenie stawów – co warto stosować?

Pierwszą grupą preparatów, które można wykorzystać w przypadku zmian zapalnych połączeń stawowych są leki OTC. Produkty lecznicze dostępne bez recepty są w głównej mierze stosowane do farmakoterapii objawowej – ich zadaniem jest łagodzenie występujących dolegliwości bólowych, które mogą wynikać np. uszkodzenia narządu ruchu bądź aktywnych zmian zwyrodnieniowych.
Do doraźnego leczenia objawowego zapalenia stawów wykorzystuje się NLPZ – niesteroidowe leki przeciwzapalne, które powszechnie określa się mianem tabletek przeciwbólowych. Oddziałując na blokowanie cyklooksygenazy COX-1 i/lub COX-2 powodują produkcję mediatorów stanu zapalnego zwanych prostaglandynami. Efektami ich stosowania są m.in. redukcja bólu, zmniejszenie obrzęku czy osłabienie intensywności zmian zapalnych. W przypadku aparatu ruchu najczęściej stosowanymi lekami są diklofenak, ketoprofen, naproksen czy ibuprofen. Oprócz formy tabletek i kapsułek, które działają systemowo, dostępne są również w postaciach do zewnętrznej aplikacji i leczenia miejscowego np. żele, maści, kremy, aerozole czy chociażby plastry.

Inną opcją leczenia objawowego, która wydaje się mniej popularna, jest stosowanie niezmydlających się frakcji olejów z awokado i soi. Składniki te stosuje się w powolnym łagodzeniu symptomów choroby zwyrodnieniowej stawów u osób dorosłych – terapia przeważnie trwa od 3 do 6 miesięcy. Mechanizm działania bazuje na:

• Bezpośrednim i pośrednim wspomaganiu syntezy makrocząsteczek macierzy zewnątrz komórkowej np. hamowaniu degradacji proteoglikanów, stymulacji wytwarzania kolagenu (II), oddziaływaniu na syntezę i kumulację agrekanu w chondrocytach objętych zmianami zwyrodnieniowymi.
• Ograniczeniu degradacji komponentów macierzy zewnątrzkomórkowej chrząstki np. hamowaniu wytwarzania cytokin prozapalnych IL-6 i IL-8, hamowanie aktywności i syntezy kolagenazy czy stromelizyny, ograniczenie wpływu IL-1β w zakresie wzrostu aktywności kolagenolitycznej czy niekorzystnego oddziaływania na produkcję kolagenu i agrekanu.
• Modyfikacji struktury chrząstki stawowej i osłabieniu procesu jej degradacji.

Leki na receptę na chorobę zapalną stawów – co wykorzystać w farmakoterapii?

Produkty lecznicze dostępne na receptę są używane w przypadku przewlekłych zmian zapalnych stawów tzw. gośćca, artretyzmu czy po prostu reumatoidalnego zapalenia stawów. W tym przypadku stan zapalny ma podłoże autoimmunologiczne, a leki stosowane u pacjentów to:

• Silniej działające NLPZ (np. nabumeton, nimesulid, celekoksyb).
• Glikokortykosteroidy (np. betametazon, prednizolon czy trimcynolon), które zapobiegają postępującemu niszczeniu połączeń stawowych i przyczyniają się do osłabienia aktywnych zmian zapalnych.
• Leki immunosupresyjne (np. leflunomid, sulfasalazyna czy metotreksat), którym przypisuje się właściwości antyzapalne, immunomodulujące i przeciwproliferacyjne.
• Nowoczesne leki biologiczne (np. abatacept, certolizumab, infliksymab) będące odpowiedzialne m.in. za hamowanie autoimmunologicznej aktywacji limfocytów T, ograniczenie cytotoksycznych właściwości systemu odpornościowego oraz ograniczenie wydzielania mediatorów stanu zapalnego.

Bibliografia:

1. https://www.przegladreumatologiczny.pl/nlpz
2. https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=737
3. https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=4321
4. https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=4774
5. http://chpl.com.pl/data_files/2012-02-13_relifex_500_ch.pdf
6. http://chpl.com.pl/data_files/2012-12-14_Piascledine_SPC__PL_proposed_clean.pdf
7. https://www.termedia.pl/reumatologia/Niesteroidowe-leki-przeciwzapalne-potrzebne-w-RZS,14019.html
8. https://www.ema.europa.eu/en/documents/product-information/cimzia-epar-product-information_pl.pdf
9. https://www.ema.europa.eu/en/documents/product-information/orencia-epar-product-information_pl.pdf