Rutynowe badania laboratoryjne stanowią jeden z podstawowych sposobów na monitorowanie aktualnego stanu zdrowia. Warto jednak wiedzieć, że stosowanie niektórych leków i suplementów diety może być przyczyną nierzetelnych wyników przeprowadzonej analizy. Czy leki przeciwzapalne zaliczają się do tej grupy?
Niesteroidowe leki przeciwzapalne – działanie
NLPZ, czyli niesteroidowe leki przeciwzapalne stanowią jedną z najpopularniejszych i najczęściej wykorzystywanych grup środków farmakologicznych, które można zakupić bez konieczności posiadania recepty. Mechanizm działania preparatów z kategorii NLPZ opiera się na hamowaniu aktywności cyklooksygenazy 1 i 2 (COX-1 i COX-2) – enzymu odpowiedzialnego za produkcję prostaglandyn będących mediatorami stanu zapalnego. Naturalne wytwarzanie prostaglandyn następuje w momencie procesu chorobowego, co prowadzi do występowania objawów jak ból, zmiany zapalne, gorączka, poczucie osłabienia. COX-1 odpowiadają za produkcję prostaglandyn, które dodatkowo chronią błonę śluzową żołądka, natomiast COX-2 tworzą mediatory zapalne w uszkodzonych tkankach (np. wskutek kontuzji).
Do głównych następstw stosowania leków NLPZ należą:
- redukcja gorączki
- zmniejszenie stanu zapalnego
- ograniczenie ryzyka zmian zakrzepowych
- łagodzenie lub całkowita redukcja dolegliwości bólowych
Zastosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych obejmuje problemy dotyczące rozmaitych sfer – począwszy od urazów mechanicznych tkanek mięśniowych i struktur kostnych, przez nerwobóle, ból menstruacyjny, a skończywszy na infekcjach dróg oddechowych czy problemach wieńcowych.
Przykładowe leki NLPZ:
- Aspiryna (kwas acetylosalicylowy)
- Diklofenak
- Ibuprofen
- Ketoprofen
- Koksyby
- Naproksen
- Paracetamol
Czy leki przeciwzapalne mają wpływ na wyniki badań krwi?
Laboratoryjne badania diagnostyczne pozwalają na ocenę szeregu czynników, które umożliwiają określenie aktualnej kondycji organizmu. Oprócz analizy morfologicznej pozwalają sprawdzić wiele innych parametrów związanych z metabolizmem np. stanu gospodarki węglowodanowej, kondycji wątroby czy poziomu cholesterolu.
Lekarze wielokrotnie podkreślają, że przed udaniem się na badania należy zrezygnować z picia alkoholu, palenia papierosów i pojawić się na czczo. Wszystkie te czynniki mogą bowiem rzutować na rezultatach badania, co uniemożliwia uzyskanie rzetelnych wyników i postawienie diagnozy na temat stanu zdrowia pacjenta. Nie inaczej jest w przypadku leków – obowiązkiem osoby badanej jest wcześniejsze poinformowanie lekarza o stosowanych preparatach, które mogą spowodować zafałszowanie wyników badań.
Choć niesteroidowe leki przeciwzapalne są dostępne bez recepty, to nie należy kwestionować ich istotnego znaczenia w procedurach diagnostycznych. Stosowanie NLPZ przed planowanymi badaniami krwi ma bowiem negatywny wpływ na rzetelność uzyskanych wyników. Dlatego też zaleca się, aby przed badaniem zrezygnować z ich użycia (np. na 2 dni przed wizytą u specjalisty).
Wpływ leków przeciwzapalnych na badania krwi
- Paracetamol powoduje obniżenie poziomu glukozy we krwi
- Ibuprofen, ketoprofen i paracetamol powodują nieprawidłowy obraz prób wątrobowych (ALAT, ASPAT) wskutek obciążenia tego narządu
- Aspiryna i polpiryna przyczyniają się do zaburzenia poziomu cholesterolu, hormonów tarczycy, podwyższają stężenie kreatyniny oraz wydłużają czas krzepnięcia krwi, co może dać niewłaściwe rezultaty koagulogramie (ocenie krzepliwości krwi)
Bibliografia:
- Zaremba M., Staniszewska A., Niewada M. „Niesteroidowe leki przeciwzapalne – fakty, mity i kontrowersje dotyczące ryzyka sercowo-naczyniowego oraz ryzyka powikłań ze strony przewodu pokarmowego.” Choroby Serca i Naczyń 2012, 9(3): 119-136.
- https://vitalife.care/przygotowanie-do-badania-krwi/
- https://gemini.pl/poradnik/zdrowie/czy-leki-wplywaja-na-wynik-badania-krwi/
