Zapalenie piersi w trakcie laktacji – przyczyny
Specjaliści wyróżniają dwa główne typy zmian zapalnych w okresie karmienia piersią.
- Stan zapalny gruczołu piersiowego związany z zaleganiem nadmiernej ilości pokarmu. Przesadna ilość mleka w przewodach mlecznych skutkuje ich rozciąganiem, co w konsekwencji prowadzi do uciskania pokarmu na ścinki i pęcherzyki tych przewodów. To z kolei przyczynia się do patologicznego spłaszczenia nabłonka wydzielinczego, który pęka i powoduje trwałe uszkodzenie połączeń łącznotkankowych pomiędzy komórkami. Problem ten jest zazwyczaj spowodowany niewłaściwą techniką karmienia piersią lub zbyt rzadkim karmieniem – często obie przyczyny występują równocześnie.
- Zapalenie gruczołu piersiowego wynikające z infekcji bakteryjnej. W przeważającej liczbie przypadków zakażenie jest wynikiem dysbiozy mikrobioty w przewodach mlecznych. Ten rodzaj zmian zapalnych może być uwarunkowany różnymi czynnikami np. namnożenie się bakterii w zalegającym pokarmie, zmniejszona ilość pożytecznych bakterii wskutek antybiotykoterapii matki czy też kontakt z personelem medycznym. Ponadto warto wspomnieć, że częstą przyczyną są rozmaite rany i uszkodzenia brodawek sutkowych, co stanowi otwarte wrota dla zakażeń chorobotwórczymi mikroorganizmami.
Jakie są objawy stanu zapalnego piersi podczas laktacji?
Matka karmiąca piersią, która boryka się z problemem zmian zapalnych, zawsze skarży się na obecność samoistnych i silnych dolegliwości bólowych. Ból jest przeważnie głęboko we wnętrzu piersi. Oprócz tego w obrębie gruczołu i brodawki sutkowej występuje mniej lub bardziej nasilony stan zapalny. Część kobiet może też skarżyć się na występowanie uogólnionych objawów grypopodobnych (np. uczucie osłabienia, ból mięśniowo-kostny, ból głowy) ze współtowarzyszącą gorączką.
Stan zapalny piersi w trakcie laktacji – leczenie
Proces leczenia stanu zapalnego musi być dostosowany do przyczyny występującego problemu. Choć w wielu przypadkach zmiany zapalne gruczołu piersiowego w trakcie karmienia dziecka przenikają się, to jednak warto pamiętać, że każda z postaci wymaga odrębnych sposobów na złagodzenie występujących dolegliwości.
• W przypadku zapalenia uwarunkowanego czynnikami mechanicznymi (tj. zaleganiem pokarmu), to wówczas niezbędne jest regularne karmienie dziecka chorą piersią, zapewnienie skutecznego opróżniania piersi poprzez korekcję techniki oraz samodzielne usprawnienie odpływu mleka (np. delikatne masowanie piersi, ciepłe okłady przed karmieniem, noszenie bezuciskowego stanika).
• Obecność zmian zapalnych i dolegliwości bólowych zaleca się ograniczyć zimnymi kompresami piersi po kilkunastu minutach od zakończonego karmienia. Lekarz może niekiedy zalecić stosowanie niesteroidowych leków przeciwbólowych (m.in. ibuprofen, paracetamol).
• Infekcyjne zapalenie piersi jest poddawane antybiotykoterapii. Użycie antybiotyku jest wskazane w przypadku, gdy wcześniejsze procedury zawodzą, w wywiadzie potwierdzono uszkodzenie brodawek sutkowych, a w posiewie mleka występuje dominacja jednego szczepu bakteryjnego. Antybiotykiem pierwszego wyboru są przeważnie cefadroksyl i cefaleksyna (cefalosporyny I generacji).
Ponadto zaleca się, aby kobieta w czasie zapalenia zastosowała pełnowartościową i zróżnicowaną dietę, odpoczywała w łóżku oraz zadbała o prawidłowe nawodnienie – działania te mogą wzmocnić odporność organizmu w trakcie powrotu do zdrowia.
Bibliografia:
- Pevzner M., Dahan A. „Mastitis while breast feeding: Prevention, the importance of proper treatment, and potential complications.” Journal of Clinical Medicine 2020, 9(8): 2328.
- Amir LH., Tripin S., Kvist LJ. „Diagnosis and treatment of mastitis in breastfeeding women.” Journal of Human Lactation 2014, 30(1): 10-13.
- Spencer J. „Management of mastitis in breastfeeding women.” American Family Physician 2008, 78(6): 727-731.
- Kinlay JR., O’Connell DL., Kinlay S. „Risk factors for mastitis in breastfeeding women: results of a prospective cohort study.” Australian and New Zealand Journal of Public Health 2001, 25(2): 115-120
