Ostroga piętowa bardzo często jest postrzegana jako przyczyna nieprzyjemnych dolegliwości bólowych kości piętowej. W praktyce wiele osób może mieć ostrogi, które nie wywołują żadnych uciążliwych objawów. Co należy wiedzieć o ostrogach? Czy stosowanie leków przeciwzapalnych jest skuteczne w niwelowaniu bólu pięty?
Czym jest ostroga piętowa?
To złogi wapnia, narośl kostna czy też po prostu osteofit, który tworzy się na podeszwowej części kości piętowej. Choć ostrogi piętowe bardzo często kojarzą się ze zmianami zapalnymi i bólem, to nie zawsze muszą być z nim bezpośrednio związane. Podłożem problemu jest przeważnie stan zapalny rozcięgna podeszwowego, którego przyczep znajduje się na guzie piętowym. Regularne drażnienie i mikrourazy rozcięgna powodują rozwój zapalenia, co upośledza jego prawidłowe funkcjonowanie. Wówczas patologiczny stan zaczyna obejmować znacznie większy obszar kości piętowej i tym samym uniemożliwia bezbolesne poruszanie.
Jakie są przyczyny ostrogi piętowej?
- Nadmierna masa ciała
- Przykurcz mięśni łydki.
- Długotrwała praca stojąca.
- Niewłaściwie dobrane obuwie.
- Niektóre choroby np. cukrzyca, dna moczanowa.
- Wrodzone wady anatomiczne stopy lub kości piętowej.
- Podeszły wiek i predyspozycje do zmian zwyrodnieniowych.
- Intensywne obciążanie stopy wskutek regularnych treningów.
Grupami podwyższonego ryzyka występowania bolesnych ostróg piętowych są biegacze oraz osoby między 40 a 60 rokiem życia, u których znacznie częściej występują procesy wapnienia.
Objawy ostrogi piętowej
Pierwszym symptomem wskazującym na możliwość występowania ostrogi jest ból pięty, który pojawia się przeważnie w godzinach porannych i towarzyszy choremu do momentu rozchodzenia. Niemniej jednak ból ulega wzmożeniu po dłuższym staniu oraz zwiększa się w porze wieczornej. Wraz z biegiem czasu i rozwojem zmian zapalnych dochodzi do rozrostu tkanki kostnej na powierzchni pięty, co z czasem powoduje powstawanie osteofitu zwanego ostrogą piętową. Pojawienie się ostrogi może zaostrzać ból, wyzwalać uczucie nieprzyjemnego ciepła w obrębie pięty, a nawet i uniemożliwić chodzenie na boso.
Rola niesteroidowych leków przeciwzapalnych
NLPZ należy stosować głównie w postaci żelu lub maści, które pozwalają na punktową aplikację i bezpośrednie oddziaływanie na zmiany zapalne w obrębie kości piętowej. Niesteroidowe leki przeciwzapalne umożliwiają redukcję występujących dolegliwości bólowych, co stanowi poprawę funkcjonowania pacjenta. Warto jednak pamiętać, że NLPZ są formą leczenia objawowego i nie pozwalają uporać się z przyczyną tj. naroślą kostną, która powoduje drażnienie uszkodzonego rozcięgna podeszwowego. Leki przeciwzapalne w tej formie są często używane podczas rehabilitacji – mowa tu o zabiegach zwanych jonoforezą lub fonoforezą, które polegają na wprowadzeniu do organizmu substancji leczniczej przy pomocy bodźca fizykalnego o właściwościach terapeutycznych. Jonoforeza wykorzystuje prąd stały, a fonoforeza fale ultradźwiękowe. Oba bodźce wykazują dodatkowe wsparcie w zakresie łagodzenia odczuwanych dolegliwości bólowych.
Przykładowe preparaty: Ibuprom Sport żel, Dicloziaja, Voltaren Max, Olfen żel.
W przypadku wyjątkowo intensywnego bólu można zdecydować się na stosowanie leków przeciwzapalnych w tabletkach, które przeważnie mają większą dawkę i tym samym skuteczniejszą moc zwalczania uciążliwych dolegliwości.
Diagnostyka i leczenie ostrogi piętowej
W celu wykrycia ostrogi poleca się wykonać dwa badania obrazowe:
1. USG w celu oceny intensywności uszkodzenia rozcięgna podeszwowego.
2. RTG dla potwierdzenia lub wykluczenia występowania ostrogi piętowej.
Jeżeli problem występuje w początkowej fazie rozwoju, to warto szybko zareagować. Ostroga piętowa i zmiany zapalne rozcięgna podeszwowego są niezwykle trudne do leczenia, co wynika z nieustannej potrzeby człowieka do poruszania się i tym samym nieustannego drażnienia obszaru objętego procesem chorobowym.
Leczenie farmakologiczne stanowi jedynie dodatek do fizjoterapii. Rehabilitacja ruchowa w formie gimnastyki i medycyny fizykalnej odgrywa najistotniejszą rolę w przeciwdziałaniu występującej przypadłości. Najskuteczniejszym ze sposobów zwalczania ostróg są zabiegi z wykorzystaniem fali uderzeniowej, co pozwala na szybkie i skuteczne zniszczenie narośli kostnych oraz poprawienie ukrwienia całego obszaru. Ponadto fizjoterapeuci rekomendują zmianę obuwia i odciążenie pięt wskutek zastosowania specjalnie zaprojektowanych wkładek z miękkiego materiału, który zmniejszy szansę ucisku.
Bibliografia:
- Johal KS., Milner SA. „Plantar fascilitis and the calcaneal spur: fact or fiction?.” Foot and Ankle Surgery 2012, 18(1): 39-41.
- Lizis P., Husar R. „Ocena działania przeciwbólowego u osób z ostrogą piętową.” Fizjoterapia 2012, 20(4): 27-32.
- https://biegajacyortopeda.pl/porady-ortopedy/zapalenie-entezopatia-rozciegna-podeszwowego-2/
